Hoewel ik mijzelf een makkelijke slaper kan noemen, hebben meer dan twee miljoen Nederlanders last van een slaapprobleem. Sommige wetenschappers spreken al over een stille slaap epidemie, die hard op weg is een van de grootste publieke gezondheidsuitdagingen van de 21e te worden. Matthew Walker, neurowetenschapper en auteur van ‘Why we sleep’ (aanrader!) is daar een van.
Social media, constante bereikbaarheid dankzij telefoons en informatie overload zorgen voor continue prikkels gedurende de dag. De aanwezigheid van technologie in ons leven zorgt ervoor dat we dagenlang blootgesteld worden aan blauwe lichtstraling. Dit type straling verstoort onder andere de productie van melatonine, een slaapregulerend hormoon. Het slaapritme wordt hierdoor verstoord en je komt moeilijker in slaap. Advies is dus ook om 2 uur voor het slapen gaan bij schermen uit de buurt te blijven. Blootstelling aan blauw licht heeft namelijk ook invloed op je slaapkwaliteit; je valt dus niet alleen moeilijker in slaap, de straling leidt ook tot slaaponderbrekingen gedurende de nacht.
Het komt vaak voor dat je net voor je wekker wakker wordt. Het is namelijk zo, dat het overlevingsmechanisme in de hersenen een prikkel krijgt bij een hard geluid, zodat het lichaam meteen geactiveerd wordt om in actie te komen. Het is dan ook zo dat je hersenen de wekker als zó onprettig ervaren dat je biologische klok cholesterol aanmaakt zodat je uit jezelf voor de wekker wakker wordt en zo het harde geluid van je wekker vermijd.
Slaaptekorten hebben ernstige en snel voelbare gevolgen. Zo blijkt uit Amerikaans onderzoek onder een grote groep mensen dat wanneer de zomertijd wordt ingevoerd, er een toename is in het aantal hartaanvallen met 24%. Omgekeerd is er een daling van 21% als we weer naar ons normale winteruur gaan. Te weinig slaap (voor een volwassen persoon is 7 à 8 uur per nacht nodig) kan leiden tot diabetes, depressie, een verzwakt immuunsysteem, lager libido en onderzoek wijst zelfs uit dat er een mogelijk verband is tussen slaaptekort en darm-, prostaat- en borstkanker.
Voldoende, en kwalitatieve slaap is zo belangrijk vanwege hersengolven die tijdens je REM-slaap worden aangemaakt. Je kan dit zien als ‘de mechanismen voor een bestandsoverdracht’ van ervaringen en herinneringen gedurende de nacht. Dit is bijvoorbeeld erg belangrijk nadat je moet leren op school, of een presentatie moet voorbereiden voor een belangrijke klant op werk. Na een middag stampen, is slaap essentieel om de informatie in je brein te verwerken, en daardoor goed op te slaan. Bovendien wordt tijdens de diepe slaapfases (NREM en REM-slaap) het stresshormoon cortisol verminderd. Kwalitatieve slaap is dus belangrijk als je stressvrij wakker wil worden. Tot slot heeft slaap veel invloed op de cognitieve functie. Denk hierbij aan creativiteit, aandacht en concentratie, geheugen, besluitvorming en het vermogen om nieuwe informatie tot je te nemen. Na een goede nachtrust presteer je dan ook beter.
“Sleep is mother nature’s best effort yet at immortality.” – Matt Walker
In deze ted talk benadrukt Matt Walker beknopt het belang van aandacht voor slaap en je slaapritme met wetenschappelijke voorbeelden en schokkende feiten. De aflevering duurt een kwartiertje dus ik zou deze zeker als kijktip willen geven om erachter te komen waar jij nog een inhaalslag kunt maken. Hier zijn alvast twee tips die hij uitlicht om zowel kwalitatieve als kwantitatieve slaap te verbeteren: